کاخ چهل ستون (اصفهان)

این بنا از کاخ های مهم پادشاهان صفوی است که احداث آن در دوره شاه عباس اول آغاز شد و در زمان سلطنت شاه عباس دوم به پایان رسید. کاخ چهلستون در حال حاضر در میان باغی در حاشیه میدان امام حسین (ع) و خیابان سپاه شهر اصفهان قرار دارد. کاخ چهلستون رو به مشرق ساخته شده و در جلوی آن ایوانی سر پوشیده قرار گرفته که سقف آن بر روی هجده ستون یکنواخت از چوب چنار در سه ردیف شش تایی به بلندی دوازده متر استوار است.

ستون ها دارای پایه های سنگی و بدنه آنها به صورت چند ضلعی است. پوشش ایوان نیز از چوب است و سقف آن با ظرافت خاصی با قاب های چوبی به اشکال هندسی تزیین و روی آن نقاشی شده است.

بعد از آن، ایوان دیگری قرار دارد که کف آن از ایوان قبلی بلندتر است و دو ستون چوبی مانند ستون های ایوان اول در قسمت مقدم آن واقع شده و قسمتی از ایوان روی آن تکیه دارد. در دو طرف ایوان دوم دو تالار ساخته شده که در اطراف آنها درها و پنجره های بسیار زیبایی قرار دارد. مهمترین قسمت کاخ، تالار بزرگ آن است که محل جلوس شاهان صفوی بر تخت سلطنت و محل پذیرفتن سفرا و میهمانان خارجی بوده است. سقف تالار دارای سه گنبد منقوش زراندود است که از نمونه های برجسته هنر طلاکاری دوره صفوی به شمار می رود. در گذشته قسمت پایین تالار با کاشی های منقوش پوشیده شده بود، ولی اکنون کاشی های جدید به جای آنها نصب شده است. در بالا بر دیوارهای دور تالار ۲۴ مجلس نقاشی دیواری شامل صحنه هایی از عیش و سرور و بالاتر از آنها نقاشی های بزرگ رنگ روغن کشیده اند. موضوع های این نقاشی ها به ترتیب عبارت است از:

الف: نقاشی های ضلع غربی تالار مقابل در ورودی از راست به چپ:

۱. مجلس بزم شاه عباس و پذیرایی او از ولی محمد خان پادشاه ازبک.

۲. جنگ شاه اسماعیل با عثمانیها در محل چالدران (از نقاشی های بعد از صفویه).

۳. مجلس پذیرایی شاه طهماسب اول از همایون پادشاه هندوستان.

ب) نقاشی های ضلع شرقی از راست به چپ:

۱. جنگ شاه عباس با ازبکها.

۲. جنگ نادر با هندیها در کرنال (از نقاشی های بعد از صفویه).

۳. مجلس پذیرایی شاه عباس دوم از محمد خان پادشاه ازبک.

علاوه بر این، نقاشی هایی از سفرا و اروپاییان مشهوری که در آن زمان در ایران بودند وجود دارد. همچنین اتاق های اطراف تالار بزرگ نیز با نقاشی های زیبا از دوره شاه عباس و پادشاهان بعدی تزیین شده است. طبق کتیبه ایوان چهلستون، قسمت اعظم کاخ در سال ۱۰۵۷ هجری (۱۶۴۷ میلادی)، هنگام سلطنت شاه عباس دوم ساخته شده است.

منبع: yanic.ir