الکسا

مونوریل

نوشته شده توسط:آرمین نظامی | ۹۳ دیدگاه

کمتر طرح علمی-تخیلی از آینده وجود دارد که در آن یک قطار روی هوا در حال حرکت نباشد. طرح هایی که در کارتون های کودکانه، خردسالان را به هیجان و شگفتی شان را بر می انگیزد؛ البته یکی از کاربردهای اصلی این قطارهای هوایی که امروزه دیگر در دنیای واقعی ساخته شدند هم همین هیجان است.

قطارهای هوایی یا منوریل ها همه جای دنیا در باغ وحش ها، پارک ها و مراکز تفریحی، فرودگاه ها و… ساخته می شوند تا همه جور کارکردی داشته باشند، به جز حمل و نقل؛ این ادعای گزافه ای نیست، چراکه در میان نظریه پردازان حمل و نقل و بزرگان این فن، کمتر شخصیت شناخته شده ای در آثارش از منوریل به عنوان وسیله ای  برای حمل و نقل نام برده است. بررسی همه منوریل های جهان هم چنین نتیجه ای دارد.

منوریل در سایر نقاط دنیا هرکارکردی داشته باشد، در ایران، ساخته نشده اش، یک کاربرد اصلی داشته و دارد: «کاربرد سیاسی». منوریل خیالی ایرانی که هرگز از روی صفحه های امکان سنجی بیرون نیامد، آنقدر ابزار سیاست ورزی بزرگان شد، که کمتر وقت شده است تا به حاشیه های احتمالی«فنی و کارشناسی» آن هم پرداخته شود!

فرایند های احداث منوریل در ایران هم ـ مثل خیلی از طرح های عمرانی ـ با همه جای دیگر دنیا فرق دارد. اگر در همه جای دنیا اول لزوم و نیاز به احداث طرحی عمرانی پیش می آید و بعد پیشنهاد مطرح می شود و بعد طرح ارایه می شود و بعد برنامه و بعد … تا به بودجه می رسد. در ایران اول بودجه و پیمانکارش مشخص می شود، بعد شرکت ها و مراکزی برای یافتن نقطه مناسب تاسیس آن تشکیل می شود. این هم می تواند از تفاوت های بنیادین ما با سایر نقاط جهان باشد.

در حال حاضر از مجموع ۱۳۷ کشور جهان که از حداقل های سیستم حمل و نقل عمومی برخوردار هستند، تنها ۱۶ کشور از منوریل استفاده می کنند. میتوانید مشخصات منوریل در این کشورها را در جدول شماره یک مشاهده کنید. در این بین، بیش از ۷۴ درصد منوریل های موجود در جهان، در اماکن تفریحی، گردشگری و…. فعالیت می کنند و اسفتاده از آنها برای حمل و نقل عمومی زیاد مقرون به صرفه نیست.

منوریل های سبک و سنگین

اساسی ترین تقسیم بندی بین منوریل ها را نوع تجهیزات و توان جابجایی مسافر آنها تعیین می کند. فواد صادقی، کارشناس حمل و نقل در این باره می گوید: منوریل ها به دو دسته عمده تقسیم می شوند؛ منوریل های سبک که حداکثر توان جابجایی ۴ هزار نفر در ساعت را دارند و منوریل های سنگین که  می توانند بیش از ۱۰ هزار نفر را در ساعت جابجا کنند. این کارشناس ادامه می دهد: در اکثر نقاط جهان امروزه از منوریل های سبک استفاده می شود که در اماکن تفریحی کاربرد دارد و به جز موارد خاص که به شرایط اقلیمی یک ناحیه مربوط می شود از منوریل های سنگین استفاده نمی کنند.

بنابر اعلام جامعه منوریل(Monorails Society)  ۷۴ درصد شبکه ۸/۳۰۶ کیلومتری منوریل در سرتاسر جهان در پارک ها عمومی، باغ وحش ها، شهرک های تفریحی، مراکز گردشگری، مجتمع های تفریحی ، فرودگاه ها، نمایشگاه ها و…. امثال چنین اماکنی احداث شدند. ( محمدحسن شهیدی/تجربه منوریل در جهان/ تهران، بهار ۱۳۸۷/ نشر لوح نگار، ص۱۹۵)

در آثار صاحب نظران جهانی، چون: ووکان وویچیک، جورج گری، لستر هول، الن بلک، پیتر وایت، بری سیمپسون و… هیچ یک از آنها، سامانه منوریل را جزو سامانه های حمل و نقل شهری معرفی نکردند. نگاهی به کاربری و ظرفیت مسافر/ساعت منوریل های موجود در جهان که از اواخر قرن ۱۸ و اوایل قرن نوزده پا به عرصه گذاشتند نیز می تواند در جهت تایید این مدعا باشد.

 هزینه ها

عوامل بسیاری در تجمیع هزینه های احداث منوریل دخیل هستند. عمده آنها را می توان در مولفه های: طول مسیر، شرایط پستی و بلندی منطقه مورد احداث، موقعیت محل(هزینه حمل مصالح به محل)، وجود زیرساخت ها(از قبیل وجود شبکه های آب، برق تلفن، جاده و.. در نزدیکی محل احداث)، زمین(هزینه تملک زمین محل مورد احداث)، سرعت حرکت(که نوع تجهیزان ایمنی نظیر سوزن ها و تجهیزات دیگر را مشخص می کند) و … هزینه های احداث یک منوریل را تعیین می کنند. به طور کلی می تواند ترکیب هزینه های تاسیس یک منوریل را به شرح زیر در نظر گرفت:

عملیات زیر بنایی و احداث زیر ساخت ها

۵۰تا۶۵

تجهیزات متحرک، قطارها، واگن ها و…

۱۵تا۲۰درصد

احداث دپوها

۹تا۱۲ درصد

تاسیسات زیربنایی

۵تا۱۰ درصد

سایر هزینه ها

۵تا۱۰ درصد

هزینه احداث منوریل در نقاط مختلف جهان بر اساس آنچه گفته شد، متغیر است. عموما در پروژه های قبلی که در حال حاضر به اتمام رسیده اند، هزینه تمام شده ۳تا۵ برابر هزینه اولیه بوده(محمدحسن شهیدی/تجربه منوریل در جهان/ تهران، بهار ۱۳۸۷/ نشر لوح نگار،ص ۱۹۶) هزینه احداث هر کیلومتر منوریل در جهان چیزی حدود ۲/۳۶ تا ۷/۱۳۸ میلون دلار بوده که بنا بر منطقه محل احداث این هزینه متغیر بوده است. بر همین اساس،  میانگین هزینه احداث منوریل چیزی نزدیک به ۸۶ میلیون دلار است.

این در حالیست که هزینه هر کیلومتر توسعه سامانه متروی تهران بر پایه گزارش های شرکت قاطار شهری تهران و حومه، نزدیک به ۳۹ میلیون دلار است. باید خاطر نشان کرد که اصولا کارایی، هزینه های نگهداری، ظرفیت جابجایی مسافر و… مترو قابل قیاس با منوریل نیست. همچنان که در بخش های دیگر نیز آمده است، منوریل در جهان به جز کشورهای خاصی که دارای اقلیم خاص (مجمع الجزایری، وجود رودخانه و تراکم بالای ساختمان در شهر) هستند استفاده تفریحی دارد. در شهرهای بزرگ ایران نظیر: تهران، کرج، اصفهان، مشهد، تبریز و… حتی امکان استفاده از اتوبوس، قطارهای سبک شهری و تراموا، مترو و… وجود دارد که هر یک از نظر هزینه تاسیس، نگهداری و قابلیت جابجایی مسافر، قابل قیاس با منوریل نیستند.

البته نمی توان منکر این شد، که منوریل می تواند وسیله ای برای جذب گردشگر و… باشد، اما به خاطر هزینه های بالای احداث و نگهداری برای مصارف حمل و نقل عمومی، منطقی به نظر نمی رسد.

 تولید کنندگان

تولید کنندگان زیادی در دنیا نیستند که بتو.انند منوریل تولید کنند. از آن میان می توان به شذرکت بمباردیر، که چندین پروزه منوریل سنگین را در آمریکا و استرالیا اجرا کرده، شرکت هیبتاچی، که از پیشگامان منوریل در جهان به شمار میی رود و اغلب منوریل های آسیا را تولید کرده، شرکت اینتامین، که منوریل مسکو را ساخته، و شرکت میتسوبیشی که منوریل های ژاپن را طراحی و پیاده کرده است اشاره کرد.

 

 

اروپا

آلمان:

قدیمی ترین منوریل اروپا، ووپرتال(Wuppertal) است. در منوریل در منطقه روهر آلمان در سال ۱۹۰۱ راه اندازی شده است. از آنجا که بر اساس برنامه های شهر می بایست مسیری در این منطقه راه اندازی می شد و امکان احداث راه آهن روی رودخانه ووپر وجود نداشت، این سامانه پیشنهاد شد. ظرفیت جابجایی آن حدود ۳۵۰۰ نفر در ساعت است. طول مسیر آن نیز ۳/۱۳ کیلومتر در نظر گرفته شده است. در سال ۱۹۹۹ واگن های این سامانه از خط خارج شدند و اولین حادثه آن را در نزدیک به یک سده را رقم زدند و در آن حادثه سقوط چهار نفر جان خود را از دست دادند.

منوریل دورتمند(محل احداث دانشگاه)، یورو پارک(محل احداث پارک تفریحی) ، مگدبورگ(محل احداث مرکز گردشگری)، دوسلدورف(محل احداث فرودگاه)، سایر خطوط منوریل در آلمان هستند. به جز سامانه ووپرتال، سایر شبکه های منوریل در آلمان جنبه های تفریحی دارند.

 انگلستان:

 در سال ۱۹۷۴ منوریل موزه ملی خودروهای بیولیو(Beauliew) در انگلستان راه اندازی شد، این منوریل دارای سامانه حلقوی است و بازدیدکنندگان موزه را از موزه ملی خودرو به ساختمان قصر انتقال میدهد. بعدها واگن های این منوریل تغییر شکل یافتند تا بتوانند مسافران بیشتری را جابجا کنند. منوریل های: آلتون تاورز(محل احداث پارک عمومی) و چستر(محل احداث باغ وحش چستر) دیگر سامانه های منوریل این کشور هستند که همگی تفریحی هستند.

 

 

ایتالیا:

اولین و آخرین منوریل ایتالیا در سورن لمب(Severn lamb) ساخته شد. منوریل راونا-ساویو در یک مرکز تفریحی احداث شده است و دو ایستگاه دارد. طول این شبکه حلقوی حدود ۲ کیلومتر است و دو ایستگاه دارد. در سال ۱۹۹۹ افتتاح شد و عمر آن نزدیک به ۱۰ سال است. از آنجا که در یک مرکز تفریحی ساخته شده، مصرفش هم تفریحی است!

روسیه:

 منوریل مسکو در سال ۲۰۰۵ به بهره برداری رسید. این منوریل دارای یک وجه تمایز بزرگ با اقوام دیگرش است. خطوط آن به خاطر سذرمای شدید مسکو دارای یک سیستم گرمایشی کاملا منحصر به فرد است. طول مسیر آن ۷/۴ کیلومتر و تعداد ایستگاه های آن نیز ۶ ایستگاه است. این منوریل در محدوده گردشگاهی شهعر تاسیس شده و به خاطر هزینه بلیط، بیشتر مورد استفاده گردشگران و کسانی که قصد تماشای مناظر شهر را دارند قرار می گیرد.

 آسیا:

کره جنوبی:در این کشور آسیایی، دو شبکه منوریل وجود دارد. یکی در مرکز تفریحی و دیگری در یک شهرک دانشجویی تاسیس شده است. اولی منوریل لوت وورلد(LotteWorld) نام دارد.   قطار سه واگنه این منوریل که در مرکزی تفریحی مستقر است، ظرفیتی ۱۸ نفره دارد. این منوریل ارتباط داخلی منطقه تفریحی دانیای لوت را برقرار کرده. منوریل تادوک در شهرکی دانشجویی به همین نام اساسا در سال ۱۹۹۳ به خاطر برگزاری جشنواره احداث شد و بعدها هم مورد استفاده قرار گرفت. طول مسیر آن ۴/۲کیلومتر است و در تمامی مسیر سه ایستگاه دارد. 

 

 

سنگاپور:

 پارک پرندگان سنگاپور با ۷ هزار پرنده گوناگون یک منوریل هم دارد. تا گردشگران را برای تفرج در این پارک حمل کند. منوریلی به طور ۷/۱ کیلومتر که در سال ۱۹۹۱ احداث شد و سه ایستگاه دارد. دیگر منوریل این جزیره، منوریل سنتوسا اکسپرس است که ۲/۱ کیلومتر طول شبکه آن است . این منوریل در سال ۲۰۰۶ احخداث شد و ۱۴ ایستگاه دارد. بیشتر مورد استفاده گردشگران است و هزینه احداث آن ۷۸ میلیون دلار بوده است.

چین:

 سه شبکه منوریل در این کشور وسیع وجود دارد. این شبکه ها در: پارک جهان نمای شنزن، هسته مرکزی شهر شنزن و شانگ کینگ قرار گرفتند. پس از احداث منوریل تفریحی پارک شنزن، در هسته مرکزی این شهر نیز منوریلی بنا شد و در سال ۲۰۰۵ منوریل شانگ کینگ، طولانی ترین شبکه منوریل چین در این شهر به طور ۵/۱۳ کیلومتر و با ۱۴ ایستگاه راه اندازی شد.

 تایلند:

 منوریل مرکز خرید بانکوک از پرجمعیت ترین مناطق تایلند اولین تجربه منوریل در این کشور بود که در سال۱۹۹۴ احداث شد. این منوریل مرکز خرید این شهر را به پارک تفریحی دنیای فردا متصل کرده و ۶/۱ کیلومتر طول شبکه آن است. در مسیر ۴ ایستگاه دارد و توان جابجایی ۸۰۰ مسافر بر ساعت را دارد.

 مالزی:

 منوریل های سانوی سیتی، کوآلالامپور و پوترا جایا سه شبکه مالزی هستند. منوریل سانوی سیتی در منطقه شهر آفتاب شهر نزدیک به کوالالامپور، در سال ۲۰۰۰ ساخته شد. طول شیکه آن ۲/۳ کیلومتر است و سه ایستگاه دارد. منوریل شهر کوالالامپور از سانوی سیتی قدیمی تر است و سه سال قبل از آن در خود شهر احداث شد. این منوریل مورد استفاده عموم مردم است.

 ژاپن:

 در ژاپن حدود ۱۱ شبکه منوریل وجود دارد. عمده این شبکه ها مورد استفاده عموم مردم هستند. ژاپن به خاطر شرایط اقلیمی خاص و مجمع الجزایری بودن، ناگزیر از استفاده از منوریل به عنوان وسیله حمل نقل عمومی است. این شبکه ها در شهرهای: توکیو، اینویاما، هاندا، شونان، هیگاشی یاما، کیتاکیوشو، شیبا، اوزاکا، تاما، دیسنی لند و ناها احداث شدند. از اواسط قرن نوزده، منوریل ها در ژاپن تاسیس شدند.

 آمریکا:

 اگر یک مورد منوریل نمایشگاه ۶۷ لاروند در کانادا را فاکتور بگیریم. سایر شبکه های منوریل در آمریکای شمالی در ایالات متحده آمریکا قرار گرفتند. منوریل های: دیسنی لند(کالیفرنیا)، نمایشگاه قرن ۲۱(واشنگتن)،والت دیسنی(فلوریدا)، مجیک ماون تین(کالیفرنیا)، پیرل ریج(هاوایی)، مترو زو(میامی)، فرودگاه تامپا(فلوریدا)،فرودگاه نیو آرک(نیوجرسی)، جکسون ویل(فلوریدا) لاس وگاس(نوادا) شبکه هایی هستند که در آمریکا وجود دارند. هرچند در نگاه اول تعداد آنها در این کشور پیشرفته زیاد به نظر می رسد، اما در مقایسه با کل شبکه حمل و نقل عمومی-ریلی این کشوری چیز زیادی به حساب نمی اید.

 

 

 

 

طول شبکه منوریل در کشورهای جهان و نسبت آن به کل شبکه ریلی

نام کشور

طول شبکه(به کیلومتر)

درصد طول شبکه از کل شبکه*

آلمان

۲۴

۳/۴

انگلستان

۳/۶

۳/۱

ایتالیا

۲

۲/۱

روسیه

۷/۴

۱

کره جنوبی

۴

۹/۰

سنگاپور

۸/۳

۴/۳

چین

۹/۱۹

۸/۳

تایلند

۶/۱

۵/۳

مالزی

۲/۲۹

۳/۳۴

اندونزی*

۲۷

-

امارات متحده عربی

۵/۵

۶/۷

 

ایالات متحده امریکا

۶/۵۲

۵/۲

 

کانادا

۱/۲

۸/۰

 

برزیل

۶/۷

۳/۳

 

استرالیا

۹/۶

۵/۱

 

ژاپن

۵/۱۰۹

۳/۱۳

 

کل جهان

۸/۳۰۶

۵/۴

 

*  این درصد، نسبت به کل شبکه ریلی (شامل مترو و قطارهای سبک شهری) در هر شهر محاسبه شده است.

* اطلاعات شبکه ریلی اندونزی به جز منوریل در منابع مورد استفاده این گزارش موجود نیست!

جدول هزینه احداث منوریل در ۸ کشور جهان(اتفاقی) و میانگین احداث هر کیلومتر منوریل در جهان

شهر-کشور

طول کل مسیر(کیلومتر)

کاربری

هزینه(میلیون دلار)

کوالالامپور- مالزی

۶/۸

مرکز خرید-تفریحی

۲/۳۶

نیوآرک-امریکا

۸/۴

فرودگاه

۷/۱۳۸

جکسون ویل-امریکا

۷

داخل شهر

۴/۵۰

لاسوگاس-امریکا

۳/۶

تفریحی

۶/۱۰۳

کیتاکیوشو-ژاپن

۸/۸

داخل شهر

۴/۱۲۷

شیبا-ژاپن

۵/۱۵

فرودگاه

۶/۶۴

ناها-ژاپن

۸/۱۲

فرودگاه

۶/۶۴

دبی-امارات

۵/۵

تفریحی

۹/۷۰

جمع

۳/۶۹

-

۵/۶۷۱

میانگین

۷/۸

-

۹/۸۳

 

هر روز صدها و هزاران مسافر توسط منوریل حمل می شوند. بسیاری از منوریل های ترانزیتی جهان در ژاپن وجود دارند. هشت نوع آن در مقیاس وسیع در سیستم های شهری بکار می روند. سایر آنها در استرالیا، مالزی، اروپا، روسیه و ایالت متحده وجود دارند. تعداد بیشتری در دست ساخت یا تحت برنامه ریزی توسعه یافته هستند. به هر حال هر سیستم حمل و نقل باید مورد پسند مردم نیز واقع شوند و بستگی زیادی به آرا و نظرات مردم دارد تا بهره برداری آن مؤثر باشد. لذا آگاهی دادن مردم خالی از اشکال نیست و بقول معروف اگر موضوعی را بقدر کافی مطالعه کنید چه بسا آن موضوع واضح تر شود.

در فضای توسعه اقتصادی ایران اقتصادیون و سیاسیون باید برای پیشرفت کشور بر سر یک سفره توسعه شهری را صرف کنند. ایران احتیاج به جلب فرصت های سرمایه گذاری و اجرای پروژه های ترافیکی به منظور حل و ساماندهی شریان های ترافیکی و سیستم های حمل و نقل عمومی انبوه متناسب با نیازو تکنولوژی روز دنیا دارد و نباید با بحث و جدل این فرصت ها را از بین برد.در این راستا باید پرسید اهمیت احداث یا عدم احداث قطار هوایی به واقع از نگاه فنی و تخصصی آن دیده می شود یا آنکه منوریل را به مثابه یک طرح با آدای مهندسی سیاسی نگریسته می شود.

ورود جدی منوریل یا همان قطار هوایی به ناوگان حمل و نقل کلانشهر تهران در زمان مدیریت شهری دکتر احمدی نژاد به صورت جدی مطرح و حتی یکی از خطوط آن به رغم تمام مخالفت های سازمان میراث فرهنگی و با موافقت قاطع نمایندگان دور دوم شورای شهر تهران مراحل اولیه اجرایی را آغاز کرد.بگذریم که جز یک گود برداری ساده پیشرفت فیزیکی دیگری مشاهده نشد و تنها پیمانکار طرح بود که در فضای انتخاباتی آن روزها به سرعت فاز تجاری را به بهره برداری رساند و منوریل پایتخت نشینان بازهم به افسانه ها پیوست و مسئولان تصمیم ساز شهری اذهان عمومی را برای پاسخگویی به سمت طرح جامع حمل و نقل و ترافیک سوق دادند.

در این میان نمایندگان شورای شهر تهران تنها توانستند به اظهار نظر کارشناسی پرداخته و از احداث منوریل در کلانشهر تهران بر اساس تقاضاهای سفر موجود و طرح جامع حمل و نقل و ترافیک دفاع کنند.سخن آخر آنکه مهدی چمران رییس شورای شهر تهران در تمامی اظهارات اخیر خود با تاکید بر اینکه موضوع منوریل سیاسی شده تمایلی به پاسخگویی ندارد.

اما در حال حاضر و مدیریت شهری دکتر قالیباف دامنه این کشمکشها ما بین شورای شهر وشهرداری تهران، مسئولان دولتی و معاون عمرانی وزارت کشور و برخی اوقات شخص رئیس جمهور اکنون به رسانه ملی هم سرایت کردهاست . در این تبلیغها که کاملا در حمایت از اقدامات دولت پخش میشود، احداث منوریل در ایران را نشانی از پیشرفت و توسعه جلوه میدهند.

این در حالی است که محسن هاشمی مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه در طراحی سیستم های حمل و نقل منوریل را حائز رتبه چهارم می داند .یعنی ابتدا مترو بعد اتوبوس ، سوم تراموا و در نهایت منوریل که آن هم بیشتر در خطوط نمایشگاهی و فرودگاه مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین جعفر تشکری هاشمی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران احداث منوریل را در پایتخت منوط به بررسی کارشناسی اعلام می کند.با این تفاسیر ذکر این نکته به تصمیم سازان کلان اقتصادی ضروری است که پروژه ها و طرح های ترافیکی باید با دیدگاه کارشناسی مطرح و اجرایی شود و در برابر جریان های سیاسی مهندسی پروژه ها بر مهندسی سیاسی غالب باشد.همچنین تنوع در بکارگیری سیستم های حمل و نقل عمومی متناسب با تقاضای سفر و فضاهای شهری تعریف می شود و الزامی برای اینکه همگان دارند و ماهم داشته باشیم نیست.

در پایان باید گفت:بهتراست از گفتمان سیاسی فقط در حوزه سیاسی استفاده کرد .پافشاری بر احداث و عدم احداث منوریل ما بین گروههای کارشناسی ،فنی ،شهری و سیاسی سبب می شود تا در آینده اگر این پروژه به واقعیت بپیوندد استقبال عموم جامعه از این نوع سیستم حمل و نقلی آنچنانکه باید و شاید نباشد.پس کلاس قطار هوایی را در اذهان عمومی پایین نیاوریم.

 


آموزش اخلاق شهروندی در مترو

دیگران

مترو بهترین تدبیر برای ترافیک تهران

افزایش تعداد وسایل نقلیه و جمعیت در کلان شهر تهران باعث به وجود آمدن مشکلات متعددی همچون تراکم ترافیک، افزایش تعداد تصادفات رانندگی و تلفات ناشی از آنها، آلودگی هوا، افزایش زمان سفر و تلف شدن وقت شهروندان و افزایش مصرف سوخت های فسیلی شده است.

مهار رشد تبعات ناشی از بخش حمل و نقل و ترافیک شهر تهران بدون برنامه ریزی، مدیریت، مهندسی ترافیک و اجرای اقدامات مقتضی و پویا میسر نمی باشد.

در این میان علاوه بر اقدامات پرهزینه که نیاز به تکنولوژی های پیشرفته دارند، برخی اقدامات کم هزینه نیز جهت کنترل ترافیک موثر است. امروزه برنامه ریزان حمل ونقل شهری در پی دو اصل اساسی ارجحیت دادن به حرکت مسافر و کالا به نسبت حرکت وسایل نقلیه در سطح شهر و ایجاد دسترسی بیشتر جهت رفع مایحتاج روزانه با تعداد سفرهای کمتر به تحرک بیشتر یعنی حرکت آزاد وسایل نقلیه در شهرها می باشند که برآیند این اقدامات انجام سفرهای با طول و تعداد کمتر برای فعالیت های روزانه شهروندان است.

یکی از مهمترین مشکلات موجود در بخش حمل ونقل و ترافیک شهر تهران نبود یک سیستم منسجم حمل ونقل همگانی است.

رشد و تقویت حمل ونقل همگانی و مدیریت تقاضای سفر در راستای سیاستگزاری جهت افزایش تعداد سفرها با این سیستم در کلان شهری همچون تهران مفیدترین راهکار جهت بهبود نحوه تردد و کاهش تبعات ناشی از بخش حمل ونقل و ترافیک است.

بنابر اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز تحقیقات حمل ونقل ترافیک شهر تهران، درصد تعداد سفرهای روزانه با وسایل نقلیه شخصی، وانت، تاکسی، مینی بوس، اتوبوس سرویس، سیستم اتوبوسرانی همگانی و مترو و دوچرخه و موتورسیکلت به ترتیب برابر با ۲۹، ۳، ۲۰، ۱۱، ۴، ۲۴ و ۹ درصد می باشد.

بنابر اطلاعات ارائه شده ۴۵ درصد از سفرها توسط وسایل نقلیه شخصی و در صورت احتساب تاکسی و مسافرکش به عنوان حمل ونقل همگانی، ۵۵ درصد از سفرها توسط حمل ونقل همگانی جابه جا می شوند.

در حالی که هر روز به تعداد وسایل نقلیه شخصی در این شهر اضافه می گردد، در صورت توسعه نیافتن، تقویت نشدن و تعلل در سیاستگزاری مناسب برای سیستم حمل ونقل همگانی، هر سال شاهد تراکم بیشتری در شبکه معابر شهر تهران خواهیم بود و مهار تراکم ترافیک موجود و آتی نیاز به انجام اقدامات پویا و فراگیر در بخش حمل ونقل و ترافیک است.

از طرف دیگر اجرای هر گونه طرح موثر در ارتباط با محدود نمودن سفرهای با وسایل نقلیه شخصی مستلزم وجود یک سیستم کارا، قابل اطمینان، سهل الوصول، سریع و ایمن حمل ونقل همگانی است. ایجاد سیستم های حمل ونقل ریلی فراگیر همچون مترو به شکل مجزا از ترافیک موتوری و با ظرفیت بالا با افزایش سهم سیستم حمل ونقل همگانی از سفرهای روزانه شهروندان می گردد.

سیستم های حمل ونقل ریلی دارای هزینه های راه اندازی بالایی نسبت به سایر سیستم های حمل ونقل همگانی می باشند، ولیکن منافع حاصل از ایجاد سیستم های ریلی، به خوبی ارزش سرمایه گذاری های اولیه در راه اندازی سیستم را جبران می کند.

از مهم ترین هزینه ها و معضلات ناشی از تردد وسایل نقلیه موتوری می توان به هزینه های بالای بهره برداری از سیستم، هزینه های ایجاد پارکینگ، اتلاف وقت شهروندان و هزینه های روانی متاثر از تراکم ترافیک، هزینه تصادفات، آلودگی های زیست محیطی و صوتی و هزینه های بالای مرمت و نگهداری از شبکه معابر نام برد.

بدون تردید سیستم مترو کاراترین سیستم جهت کاهش تراکم ترافیک و رونق حمل ونقل همگانی است، در عین حال استفاده از سایر سیستم های حمل ونقل ریلی نیاز به ارزیابی و بررسی های فنی و اقتصادی دارد.

سیستم های ریلی متنوعی از نقطه نظر تکنولوژی و مجزا بودن از ترافیک شبکه معابر همچون مترو، قطار سبک شهری، مونوریل و تراموا در سایر شهرهای جهان جهت حمل و نقل همگانی مورد استفاده قرار گرفته اند، که مهمترین مشخصه این سیستم ها از نقطه نظر عملکردی ظرفیت جابه جایی و سرعت تجاری آنها است.

به عنوان مثال ظرفیت نهایی سیستم ها، مترو، قطار سبک شهری و مونوریل به ترتیب ،۴۰۰۰ ۱۵۰۰۰ و ۱۲۰۰۰ مسافر در هر ساعت و در هر جهت و سرعت تجاری آنها به ترتیب، ۳۵، ۳۰ کیلومتر در ساعت است. در کلانشهر گسترده ای همچون شهر تهران سیستم های ریلی با ظرفیت متوسط همچون مونوریل نه به عنوان کریدور اصلی حمل ونقل همگانی، بلکه به عنوان سیستمی جهت تغذیه سیستم اصلی حمل و نقل همگانی این شهر یعنی سیستم مترو مطرح است.

ویژگی حائز اهمیت سیستم های اصلی حمل و نقل همگانی همچون مترو که دارای ظرفیت بالا بوده و به شکل قطری از شهر عبور می کنند، حذف سفرهای با تعداد و طول زیاد از شبکه معابر است.

از طرف دیگر تعیین ظرفیت سیستم حمل و نقل ریلی با انجام مطالعات برنامه ریزی حمل و نقل و تعیین تقاضای مسافر در کریدورهای حمل و نقل همگانی تعیین شده و پس از تعیین ظرفیت مورد نیاز سیستم، تعیین نوع سیستم نیاز به انجام مطالعات و بررسی های فنی، اقتصادی، اجتماعی، دید و منظر شهری و سایر عوامل موثر در انتخاب نوع سیستم دارد.

یکی از اصولی که در تعیین مسیر سیستم های ریلی باید رعایت شود، عبور مسیر از مراکز عمده جمعیت یا مراکز عمده فعالیت است.

مطلب دیگری که در احداث شبکه مونوریل و توسعه آن در شهر تهران باید مدنظر قرار گیرد این است که هریک از خطوط مونوریل با توجه به طول خط و ظرفیت آن، به صورت موضعی در ترافیک شهر تاثیر خواهد داشت. زیرا به نسبت سیستمی همچون مترو، هم تعداد سفرهای کمتری با آن انجام خواهد شد و هم متوسط طول سفرها کمتر از سیستم مترو خواهد بود. با توجه به مطالب مذکور نکات زیر در ارتباط با سیستم حمل و نقل همگانی ریلی شهر تهران قابل ذکر است.

۱) کلانشهری همچون تهران که دارای جمعیت بالایی بوده و تعداد وسایل نقلیه شخصی دارای رشد قابل توجهی است، توسعه و رونق حمل و نقل همگانی، به خصوص حمل ونقل همگانی ریلی که به صورت مجزا از ترافیک شبکه معابر اجرا شود، مهمترین و موثرترین اقدام جهت مهار رشد تبعات ناشی از بخش حمل و نقل و ترافیک شهر تهران است.

۲) بدون تردید سیستم مترو، کاراترین، موثرترین سیستم حمل و نقل همگانی در کلانشهر گسترده ای همچون تهران است و توسعه و تکمیل آن تاثیر به سزایی در کاهش تراکم ترافیک و رونق استفاده از حمل و نقل همگانی است.

۳) سیستم مونوریل نه به عنوان کریدور اصلی حمل و نقل همگانی بلکه به عنوان سیستم تغذیه کننده مترو در شهر تهران می تواند مطرح شود.

۴) انتخاب نوع سیستم های حمل و نقل ریلی با توجه به هزینه بالا جهت اجرا، نیاز به انجام مطالعات، ارزیابی ها و بررسی کلیه عوامل موثر در انتخاب همچون عوامل فنی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، شهرسازی، دید و منظر شهری و سایر موارد تاثیرگذار دارد.

۵) سیستم های ریلی باید از کریدورهای دارای تراکم جمعیتی و یا مراکز عمده فعالیت در سطح شهر تهران عبور نمایند تا تقاضای کافی جهت استفاده از آنها وجود داشته و کارآیی خطوط آنها زیاد باشد.

۶) هریک از خطوط مونوریل با توجه به طول و ظرفیت آن تاثیر موضعی و منطقه ای بر ترافیک شهر تهران خواهد داشت و نباید انتظار داشت که همچون هریک از خطوط مترو و ترافیک کل شهر را تحت تاثیر قرار دهد.

مقایسه مترو و آلودگی صوتی و زیست‌محیطی ایجاد شده در نتیجه استفاده مردم از خودروهای شخصی در سطح شهر تهران و ایجاد ترافیک متراکم در معابر، توجه مسئولان را به امکانات جابه‌جایی مسافر با حجم بالا مانند مترو، افزایش ناوگان اتوبوسرانی و احداث خطوط BRT جلب کرده است. براساس تحقیقات انجام شده، در شهرهای مختلف دنیا، عموما مترو محور اصلی توسعه حمل‌ونقل شهری است. در شهر تهران نیز مترو نقش مؤثری در جابه‌جایی مسافران شهری داشته است.

اصولا در انتخاب سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی در یک شهر مانند مترو، BRT و مونوریل و... کارشناسان مواردی از قبیل میزان گستردگی شهر، جمعیت، تقاضای سفر شهری، قدمت شهر، جاذبه‌های گردشگری و محل قرارگیری مراکز صنعتی، تجاری و مسکونی در سطح شهر را مورد توجه قرار می‌دهند در مورد مونوریل نیز باید گفت که این وسیله در چند سال گذشته، در شهر تهران مورد توجه قرارگرفته است. اما پیش از اقدام برای راه‌اندازی چنین سیستمی باید به این پرسش‌ها پاسخ داد که آیا این سیستم که به‌عنوان راهکاری موازی برای بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی در تهران و سایر شهرها، در نظر گرفته شده است، قابلیت اجرا و سرمایه‌گذاری زود بازده را خواهد داشت‌؟ آیا این سیستم در مقایسه با سیستم‌های دیگر حمل‌ونقل مقرون به صرفه است‌؟ تا چه حد این سیستم می‌تواند به مسئولان شهری جهت حل مشکلات ترافیکی کمک کند؟ آیا مردمی که از این سیستم حمل‌ونقل در دیگر کشورها استفاده می‌کنند، رضایت کافی دارند؟
مزایای احداث مونوریل در مقایسه با مترو
مونوریل و مترو نسبت به یکدیگر مزایا و معایبی دارند که براساس آنها می‌توان اولویت توسعه هریک نسبت به دیگری را تعیین کرد. در مورد مزایای استفاده از مونوریل نسبت به مترو به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
2-نیاز به فضای محدود در سطح معابر و خیابان‌ها دارد، چرا که فقط ستون‌ها در معابر قرار می‌گیرند.
2-امکان استفاده مسافران از مناظر و جاذبه‌های دیدنی شهر فراهم می‌شود که برای جذب گردشگر، بسیار مؤثر است.
3-با توجه به سرعت پایین و تک ریل بودن مسیر مونوریل، ضریب ایمنی بالایی دارد زیرا احتمال خروج از ریل آن بسیار کم است.
4-اگر طراحی مناسب صورت گیرد و هزینه‌های زیبا‌سازی‌ آن تقبل شود، در زیبا‌سازی‌ شهر و جذب گردشگر بسیار مؤثر است.
5-به‌علت استفاده از چرخ‌های لاستیکی، دارای آلودگی صوتی بسیار پایینی است (هرچند در متروهای پیشرفته دنیا نیز امکان استفاده از چرخ‌های لاستیکی فرآهم آمده است.
6-سازه مونوریل در برابر زلزله بسیار مقاوم است.
8-به‌علت در معرض دید بودن مسیر مونوریل، فضاهای مناسبی جهت تبلیغات به‌وجود خواهد آمد که درآمدزایی بسیار خوبی خواهد داشت.
8-مونوریل‌ها قابلیت عبور از فرازها و نشیب‌هایی با شیب بالا را دارند. به‌عنوان نمونه، مونوریل‌های ساخت شرکت HITACHI تا شیب 6درصد را به راحتی جوابگو هستند.
معایب مونوریل در مقایسه با مترو
البته مونوریل کاستی‌هایی هم دارد که می‌توان آن را از این نظر نیز با مترو مقایسه کرد.
1-به‌علت استفاده از ریل اختصاصی در مونوریل، استفاده از ریل‌های مرسوم در صنعت نقلیه ریلی امکان پذیر نیست. در نتیجه از این قطارها در سایر خطوط ریلی نمی‌توان استفاده کرد. همچنین هیچ کدام از اجزای مونوریل به سایر اجزای قطارهای مرسوم شباهت ندارند، در نتیجه نمی‌توان از قطعات یدکی آنها استفاده کرد.

2-تعویض خط قطار مونوریل در ارتفاع، نیاز به یک طراحی دقیق و صرف هزینه زیاد دارد تا مانع از سقوط یا خروج آن از خط شود. به‌طور کلی، به‌علت این پیچیدگی‌ها و هزینه‌های زیاد، ایجاد یک سیستم فراگیر چند خطه تقریبا ناممکن شده است (تعبیه مسیر جابه‌جایی برای مونوریل در حدود 15برابر طراحی این امکان برای مترو، هزینه در بر خواهد داشت). توجه داشته باشید که در سطح زمین نمی‌توان این جابه‌جایی را انجام داد و حتما باید به‌صورت هوایی انجام شود.

3-مونوریل‌ها برای سرعت‌های بالا طراحی نشده‌اند. نوع ریل و نوع چرخ‌های مونوریل، مانع اصلی افزایش سرعت آنها هستند.

4-در حالت خطر و مواقع اضطراری، تخلیه مونوریل از مسافر در بین 2 ایستگاه غیرممکن است (‌در بعضی از طرح‌ها برای کل مسیر، یک مسیر ویژه پیاده طراحی و ساخته شده است که به نوبه‌خود هزینه‌های ساخت را بالا می‌برد. در آمریکا احداث این مسیرهای پیاده در اطراف مسیر مونوریل اجباری شده است.

5-حجم جابه‌جایی مسافر در مونوریل در مقایسه با مترو، بسیار کم است.

6-خطر سقوط اشیا و اجزای مونوریل وجود دارد که می‌تواند برای افراد و خودروهای زیر مسیر مونوریل خطرناک باشد. به‌عنوان نمونه در شهر کوا لالامپور در سال 2002 در ماه آگوست، سقوط یکی از چرخ‌های مونوریل روی سر یک نفر از عابرین پیاده، باعث ایجاد جراحات شدیدی در وی شد. در حادثه بعدی یکی از چرخ‌های لاستیکی مونوریل در سیاتل آمریکا سقوط کرد که خسارتی در بر نداشت. به‌تازگی در شهر کوالالامپور، ترکیدن یکی از چرخ‌های مونوریل باعث جراحات مختصری در مسافران شد. در سال 1994 در شهر لاس‌وگاس آمریکا، یکی از محورهای چرخ مونوریل به طول 70سانتی‌متر از ارتفاع 15 متری به زمین سقوط کرد. بسیاری از کارشناسان عقیده دارند برای جلوگیری از سقوط اشیا و اجزای مونوریل به پایین، باید در تمام طول مسیر مونوریل یک محفظه زیر مسیر تعبیه شود که علاوه بر افزایش هزینه ساخت از زیبایی مسیر مونوریل نیز خواهد کاست.

7-ساخت تمام مسیر و ایستگاه‌های مونوریل، در ارتفاع انجام می‌شود که در نتیجه باعث طولانی شدن پروسه ساخت و افزایش هزینه آن می‌شود. اما در مترو، درصورت تامین تجهیزات مدرن ساخت تونل، با سرعت بالا و هزینه کمتر این کار انجام می‌شود و فقط در ایستگاه‌ها ناچار به بستن معابر و کار اجرایی در سطح زمین وجود دارد.

8-از آنجا که مونوریل در مجاورت هوای آزاد قرار دارد، در زمستان و تابستان، تامین دمای مناسب در داخل واگن‌ها و ایستگاه‌ها، هزینه زیادی دربرخواهد داشت.

9-تطابق مونوریل با فضاهای شهری و جلوگیری از لطمه آن به بافت شهر، هزینه احداث مونوریل را افزایش خواهد داد. همچنین به‌علت مجاورت هوای آزاد و آلودگی هوای شهر، شست‌وشو و رنگ‌آمیزی ستون‌ها، مسیر مونوریل و بردهای تبلیغاتی نیز هزینه‌های بهره‌برداری را بالا خواهد برد.

10-از آنجا که حجم جابه‌جایی مسافر در مونوریل پایین است، در ساعات شلوغی ممکن است باعث ایجاد ازدحام مسافر در ایستگاه‌ها شده و این ازدحام به خیابان‌ها و معابر اطراف کشیده خواهد شد.

11-ساخت ستون‌ها و مسیرهای ریلی مونوریل نیاز به حداکثر ایمنی و استحکام دارد تا بتواند در مقابل زلزله مقاوم و مستحکم باشد. در نتیجه هزینه‌های ساخت افزایش چشمگیری دارد.

12-به واسطه مشرف بودن مونوریل به خانه‌های مردم اطراف مسیر، مطمئنا باعث ایجاد نارضایتی در بین ساکنان اطراف مسیر مونوریل خواهد شد. به‌عنوان نمونه در شهر کوالالامپور، مسئولان شهری ناچار شدند برای ایجاد مانع و مات کردن شیشه منازل مسلمانان اطراف مسیر، هزینه‌های زیادی متحمل شوند. در بوستون و نیویورک، خطوط مونوری&

  • manicure

    manicure

    • ۱۳۹۶/۰۱/۱۴ - ۰۴:۵۲:۳۴

    I don't know whether it's just me or if everybody else experiencing problems with your site.
    It appears as though some of the text in your content are running off the screen. Can somebody else please comment and let me
    know if this is happening to them as well? This may be a issue
    with my web browser because I've had this happen previously.
    Thanks

  • manicure

    manicure

    • ۱۳۹۶/۰۲/۱۱ - ۰۷:۳۸:۱۱

    Hello! This is my first visit to your blog! We are a team
    of volunteers and starting a new initiative in a community in the same
    niche. Your blog provided us valuable information to
    work on. You have done a extraordinary job!

  • Rogermow

    Rogermow

    • ۱۳۹۶/۰۵/۰۳ - ۱۴:۱۰:۰۱

    Dissertation Writing Service - EssayErudite.com

    Our https://essayerudite.com/dissertation-writing-service/ provides a full-scale writing assistance accessible online 24/7.
    Apart from many other writing companies, we are rather picky when forming a professional staff of experts.
    Moreover, we try to make our every customer feel safe and pleased with the service.

  • EssayPaper

    EssayPaper

    • ۱۳۹۶/۰۵/۰۴ - ۱۵:۳۶:۵۳

    EssayErudite.com is the web's leading provider of quality and professional academic writing.
    When it comes to essay writing, an in-depth research is a big deal. Our experienced writers are professional in many fields of knowledge so that they can assist you with virtually any academic task. We deliver papers of different types: essays, theses, book reviews, case studies, etc.
    We have thousands of satisfied customers who have already recommended us to their friends. Why not follow their example and place your order today?

  • Aaaucedauby

    Aaaucedauby

    • ۱۳۹۶/۰۵/۰۸ - ۱۳:۱۸:۴۱

    Segway Verona offers tours that make sure you will enjoy a fun and immerse experience of our beloved city. We combine Segway, our innovative way of transportation, with tours in the historical city centre. Through our explorations of 1 or 2 hours, we will bring you to the most breathtaking spots, so that, if you do not stay long in Verona, we make sure that you see all of the unmissable sights!

    Segway is really easy to use! It is so intuitive that it feels like an extension of the human body. To understand why, consider this: if you stand up and lean forward, so that you are out of balance, you will intuitively put your leg forward. Segway works the same way: to move forward or backward

  • bsolution

    bsolution

    • ۱۳۹۶/۰۵/۳۰ - ۲۱:۱۵:۳۳

    Cheaper http://www.brandssolution.co.uk/uploads/160_120/pharmacy/glipizide.html usa generic.

  • Lenore

    Lenore

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۴ - ۲۱:۱۹:۳۳

    We're a bunch of volunteers and starting a new scheme in our community.
    Your website provided us with helpful information to work on. You have done a formidable task and
    our whole community might be thankful to you. http://xn--e1ambhadc9bae.xn--p1ai/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=272624

  • Lenore

    Lenore

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۴ - ۲۱:۱۹:۵۶

    We're a bunch of volunteers and starting a new scheme in our community.
    Your website provided us with helpful information to work on. You have done a formidable task and
    our whole community might be thankful to you. http://xn--e1ambhadc9bae.xn--p1ai/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=272624

  • Sanora

    Sanora

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۲:۵۰:۲۲

    Useful info. Fortunate me I found your web site by chance, and I
    am stunned why this coincidence didn't took place earlier!
    I bookmarked it. http://hoanganentec.vn/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=1742

  • Sanora

    Sanora

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۲:۵۰:۴۵

    Useful info. Fortunate me I found your web site by chance, and I am
    stunned why this coincidence didn't took place earlier!
    I bookmarked it. http://hoanganentec.vn/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=1742


ارسال نظر برای این مطلب غیر فعال شده است!